تهدید مؤمنان (قرآن)از مصادیق تهدیدشدگان که در آیات قرآن معرفی شده‌اند، مؤمنان است. فهرست مندرجات۱.۱ - خودداری از تهدید مؤمنان ۲ - عوامل تهدید مؤمنان ۲.۱ - اعراض از حق و عدل ۲.۲ - اختلاف ۲.۳ - جهاد ۲.۴ - ولایت کافران ۲.۵ - اتکا به ظالمان ۲.۶ - عدم رعایت احکام الهی ۲.۷ - اطاعت از مشرکان ۲.۸ - رفتار ناشایست ۲.۹ - فتنه‌های فراگیر ۲.۱۰ - تصرفات نامشروع ۲.۱۱ - قتل عدوانی ۳ - عناوین مرتبط ۴ - پانویس ۵ - منبع ۱ - تهديد مؤمنان قوم شعيبتهدید مؤمنان قوم شعيب، به تبعید و اخراج، از سوى اشراف كفرپيشه مدین: «والى مَديَنَ اخاهُم شُعَيبًا قالَ يقَومِ اعبُدُوا اللَّهَ ما لَكُم مِن الهٍ غَيرُهُ قَد جاءَتكُم بَيّنَةٌ مِن رَبّكُم فَاوفُوا الكَيلَ والميزانَ ولا تَبخَسُوا النّاسَ اشياءَهُم ولا تُفسِدوا فِى الارضِ بَعدَ اصلحِها ذلِكُم خَيرٌ لَكُم ان كُنتُم مُؤمِنين• قالَ المَلَا الَّذينَ استَكبَروا مِن قَومِهِ لَنُخرِجَنَّكَ يشُعَيبُ والَّذينَ ءامَنوا مَعَكَ مِن قَريَتِنا اولَتَعودُنَّ فى مِلَّتِنا قالَ اوَ لَو كُنّا كرِهين؛ و به سوي مدین برادرشان شعيب را فرستاديم گفت اي قوم من خدا را بپرستيد كه جز او معبودي نداريد، دليل روشني از طرف پروردگارتان براي شما آمده است، بنابراين حق پیمانه و وزن را ادا كنيد و از اموال مردم چيزي نكاهيد و در روي زمین بعد از آنكه (در پرتو ايمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است فساد نكنيد، اين براي شما بهتر است اگر با ايمان هستيد. اشراف زورمند و متکبر از قوم او گفتند: اي شعيب سوگند ياد مي‌كنيم كه تو و كساني را كه به تو ايمان آورده اند از شهر و آبادي خود بيرون خواهيم كرد يا به آئين ما باز گرديد، گفتند: آيا (مي خواهيد ما را بازگردانيد) اگر چه مايل نباشيم؟!» ۱.۱ - خودداری از تهدید مؤمناندرخواست شعیب علیه‌السلام از قوم خود، به خوددارى از تهديد اهل ايمان: «والى مَديَنَ اخاهُم شُعَيبًا قالَ يقَومِ اعبُدُوا اللَّهَ ما لَكُم مِن الهٍ غَيرُهُ قَد جاءَتكُم بَيّنَةٌ مِن رَبّكُم فَاوفُوا الكَيلَ والميزانَ ولا تَبخَسُوا النّاسَ اشياءَهُم ولا تُفسِدوا فِى الارضِ بَعدَ اصلحِها ذلِكُم خَيرٌ لَكُم ان كُنتُم مُؤمِنين• ولا تَقعُدوا بِكُلّ صِرطٍ توعِدونَ وتَصُدّونَ عَن سَبيلِ اللَّهِ مَن ءامَنَ بِهِ وتَبغونَها عِوَجًا ...؛ و به سوي مدين برادرشان شعيب را فرستاديم گفت اي قوم من خدا را بپرستيد كه جز او معبودي نداريد، دليل روشني از طرف پروردگارتان براي شما آمده است، بنابراين حق پيمانه و وزن را ادا كنيد و از اموال مردم چيزي نكاهيد و در روي زمين بعد از آنكه (در پرتو ايمان و دعوت انبياء) اصلاح شده است فساد نكنيد، اين براي شما بهتر است اگر با ايمان هستيد. و بر سر هر راه ننشينيد كه (مردم با ايمان را) تهديد كنيد و مومنان را از راه خدا باز داريد و (با القاي شبهات) آنرا كج و معوج نشان دهيد....» ۲ - عوامل تهدید مؤمنانعوامل تهدید شدن مؤمنان عبارتند از: ۲.۱ - اعراض از حق و عدلتهديد مؤمنان به عذاب، در صورت اعراض از حق و عدل: «يايُّهَا الَّذينَ ءامَنوا كونوا قَوَّمينَ بِالقِسطِ شُهَداءَ لِلَّهِ ولَو عَلى انفُسِكُم اوِ الولِدَينِ والاقرَبينَ ان يَكُن غَنِيًّا او فَقِيرًا فَاللَّهُ اولى بِهِما فَلا تَتَّبِعوا الهَوَى ان تَعدِلوا وان تَلووا او تُعرِضوا فَانَّ اللَّهَ كَانَ بِما تَعمَلونَ خَبيرا؛اي كساني كه ايمان آوردهايد كاملا قيام به عدالت كنيد، براي خدا گواهی دهيد اگر چه (اين گواهي) به زيان خود شما يا پدر و مادر يا نزديكان شما بوده باشد، چه اينكه اگر آنها غنی يا فقیر باشند خداوند سزاوارتر است كه از آنها حمايت كند، بنا بر اين از هوي و هوس پيروي نكنيد كه از حق منحرف خواهيد شد، و اگر حق را تحريف كنيد و يا از اظهار آن اعراض نمائيد خداوند به آنچه انجام مي‌دهيد آگاه است.» ۲.۲ - اختلافهشدار خدا به مؤمنان، از گرفتارى به عذاب، بر اثر اختلاف: «ولا تَكونوا كالَّذينَ تَفَرَّقوا واختَلَفوا مِن بَعدِ ما جاءَهُمُ البَيّنتُ واولكَ لَهُم عَذابٌ عَظيم• يَومَ تَبيَضُّ وُجوهٌ وتَسوَدُّ وُجوهٌ فَامَّا الَّذينَ اسوَدَّت وُجوهُهُم اكَفَرتُم بَعدَ ايمنِكُم فَذوقوا العَذابَ بِما كُنتُم تَكفُرون؛ و مانند كساني نباشيد كه پراكنده شدند و اختلاف كردند، (آن هم) پس از آنكه نشانه هاي روشن (پروردگار) به آنان رسيد! و آنها عذاب عظيمي دارند. (آن عذاب عظيم) روزي خواهد بود كه چهره هايي سفید، و چهره هايي سیاه مي‌گردد، اما آنها كه صورتهايشان سياه شده، (به آنها گفته مي‌شود:) آيا بعد از ايمان (و اخوت و برادري در سايه آن) كافر شديد؟ پس بچشيد عذاب را، به سبب آنچه كفر مي‌ورزيديد!» ۲.۳ - جهادمؤمنان مجاهد، مورد تهديد دشمنان: «الَّذينَ قالَ لَهُمُ النّاسُ انَّ النّاسَ قَد جَمَعوا لَكُم فَاخشَوهُم فَزادَهُم ايمنًا ...؛اينها كساني بودند كه (بعضي از) مردم، به آنها گفتند: مردم ( لشكر دشمن) براي (حمله به) شما اجتماع كرده اند؛ از آنها بترسيد! اما اين سخن بر ايمانشان افزود....» ۲.۴ - ولایت کافرانهشدار خدا به مؤمنان، از پذيرش ولایت و سرپرستى کافران: «لا يَتَّخِذِ المُؤمِنونَ الكفِرينَ اولِياءَ مِن دونِ المُؤمِنِينَ ومَن يَفعَل ذلِكَ فَلَيسَ مِنَ اللَّهِ فى شَى‌ءٍ الّا ان تَتَّقوا مِنهُم تُقةً ويُحَذّرُكُمُ اللَّهُ نَفسَهُ والَى اللَّهِ المَصير• قُل ان تُخفوا ما فى صُدورِكُم او تُبدوهُ يَعلَمهُ اللَّهُ ... واللَّهُ عَلى كُلّ شَى‌ءٍ قَدير؛افراد با ايمان نبايد به جاي مومنان، كافران را دوست و سرپرست خود انتخاب كنند، و هر كس چنين كند، هيچ رابطه‌اي با خدا ندارد (و پيوند او بكلي از خدا گسسته مي‌شود)، مگر اينكه از آنها به پرهيزيد (و به خاطر هدفهاي مهمتري تقیه كنيد). خداوند شما را از (نافرماني) خود، بر حذر مي‌دارد، و بازگشت (شما) به سوي خداست. بگو: اگر آنچه را در سينه‌هاي شماست، پنهان داريد يا آشكار كنيد، خداوند آن را ميداند ... و خداوند بر هر چيزي تواناست.» ۲.۵ - اتکا به ظالمانهشدار خدا به مسلمانان و مؤمنان، از گرفتارى به عذاب جهنّم، در صورت گرايش و اتّكا به ظالمان: «فاستَقِم كَما امِرتَ ومَن تابَ مَعَكَ ولا تَطغَوا انَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصير• ولا تَركَنوا الَى الَّذينَ ظَلَموا فَتَمَسَّكُمُ النّارُ وما لَكُم مِن دونِ اللَّهِ مِن اولِياءَ ثُمَّ لا تُنصَرون؛ بنابراين همانگونه كه فرمان يافته اي استقامت كن همچنين كساني كه با تو به سوي خدا آمده اند و طغیان نكنيد كه خداوند آنچه را انجام مي‌دهيد مي‌بيند و تكيه بر ظالمان نكنيد كه موجب مي‌شود آتش شما را فرو گيرد و در آن حال جز خدا هيچ ولي و سرپرستي نخواهيد داشت و ياري نمي‌شويد.» ۲.۶ - عدم رعايت احكام الهىهشدار خدا به مؤمنان، از رعايت نكردن احکام الهى: ۱. «واتِمُّوا الحَجَّ والعُمرَةَ لِلَّهِ فَان احصِرتُم فَمَا استَيسَرَ مِنَ الهَدىِ ولا تَحلِقوا رُءوسَكُم حَتّى يَبلُغَ الهَدىُ مَحِلَّهُ فَمَن كانَ مِنكُم مَريضًا او بِهِ اذىً مِن رَأسِهِ فَفِديَةٌ مِن صِيامٍ او صَدَقَةٍ او نُسُكٍ فَاذا امِنتُم فَمَن تَمَتَّعَ بِالعُمرَةِ الَى الحَجّ فَمَا استَيسَرَ مِنَ الهَدىِ فَمَن لَم يَجِد فَصِيامُ ثَلثَةِ ايّامٍ فِى الحَجّ وسَبعَةٍ اذا رَجَعتُم تِلكَ عَشَرَةٌ كامِلَةٌ ذلِكَ لِمَن لَم يَكُن اهلُهُ حاضِرِى المَسجِدِ الحَرامِ واتَّقوا اللَّهَ واعلَموا انَّ اللَّهَ شَديدُ العِقاب؛و حج و عمره را براي خدا به اتمام برسانيد! و اگر محصور شديد، (و مانعي مانند ترس از دشمن يا بیماری، اجازه نداد كه پس از احرام بستن، وارد مکه شويد،) آنچه از قربانی فراهم شود (ذبح كنيد، و از احرام خارج شويد)! و سرهاي خود را نتراشيد تا قرباني به محلش برسد (و در قربانگاه ذبح شود) و اگر كسي از شما بيمار بود و يا ناراحتي در سر داشت، (و ناچار بود سر خود را بتراشد،) بايد فدیه و كفارهاي از قبيل روزه يا صدقه يا گوسفندي بدهد! و هنگامي كه (از بيماري و دشمن) در امان بوديد، هر كس با ختم عمره، حج را آغاز كند، آنچه از قرباني براي او ميسر است (ذبح كند)! و هر كه نيافت، سه روز در ايام حج، و هفت روز هنگامي كه باز مي‌گرديد، روزه بدارد! اين، ده روز كامل است. (البته) اين براي كسي است كه خانواده او، نزد مسجدالحرام نباشد اهل مكه و اطراف آن نباشد. و از خدا به پرهيزيد و بدانيد كه او، سخت كيفر است!» ۲. «يايُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لا تَقتُلوا الصَّيدَ وانتُم حُرُمٌ ومَن قَتَلَهُ مِنكُم مُتَعَمّدًا فَجَزاءٌ مِثلُ ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحكُمُ بِهِ ذَوا عَدلٍ مِنكُم هَديًا بلِغَ الكَعبَةِ او كَفرَةٌ طَعامُ مَسكينَ او عَدلُ ذلِكَ صِيامًا لِيَذوقَ وبالَ امرِهِ عَفَا اللَّهُ عَمّا سَلَفَ ومَن‌عادَ فَيَنتَقِمُ اللَّهُ مِنهُ واللَّهُ عَزيزٌ ذُوانتِقام• احِلَّ لَكُم صَيدُ البَحرِ وطَعامُهُ مَتعًا لَكُم ولِلسَّيّارَةِ وحُرّمَ عَلَيكُم صَيدُ البَرّ مادُمتُم حُرُمًا واتَّقُوا اللَّهَ الَّذى الَيهِ تُحشَرون• جَعَلَ اللَّهُ الكَعبَةَ البَيتَ الحَرامَ قِيمًا لِلنّاسِ والشَّهرَ الحَرامَ والهَدىَ والقَلدَ ذلِكَ لِتَعلَموا انَّ اللَّهَ يَعلَمُ ما فِى‌السَّموتِ وما فِى الارضِ وانَّ اللَّهَ بِكُلّ شَى‌ءٍ عَليم• اعلَموا انَّ اللَّهَ شَديدُ العِقابِ وانَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيم؛ اي كساني كه ايمان آورده ايد شكار را در حال احرام به قتل نرسانيد و هر كس از شما عمدا آنرا به قتل برساند بايد كفاره اي معادل آن از چهار پایان بدهد، كفارهاي كه دو نفر عادل از شما معادل بودن آنرا تصديق كنند، و به صورت قرباني به (حريم) کعبه برسد، يا (بجاي قرباني) اطعام مستمندان كند يا معادل آن روزه بگيرد تا كيفر كار خود را بچشد، خداوند از آنچه در گذشته واقع شده عفو كرده است و هر كس تكرار كند خداوند از او انتقام مي‌گيرد و خداوند توانا و صاحب انتقام است. صید دریا و طعام آن براي شما حلال است تا شما و مسافران از آن بهره مند شويد، ولي مادام كه محرم هستيد صيد صحرا براي شما حرام است و از (نافرماني) خدائي كه به سوي او محشور مي‌شويد بترسيد. خداوند، كعبه، بیت الحرام، را وسيله اي براي سامان بخشيدن به كار مردم قرار داده و همچنين ماه حرام و قربانيهاي بينشان و قربانيهاي نشاندار، اينگونه احكام (حساب شده و دقيق) به خاطر آن است كه بدانيد خداوند آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است ميداند و خداوند به هر چيزي دانا است. بدانيد خدا داراي مجازات شديد و (در عين حال) آمرزنده و مهربان است.» ۲.۷ - اطاعت از مشرکانهشدار خدا به مؤمنان از اطاعت مشرکان: «ولا تَأكُلوا مِمّا لَم يُذكَرِ اسمُ اللَّهِ عَلَيهِ وانَّهُ لَفِسقٌ وانَّ الشَّيطينَ لَيوحونَ الى اولِياهِم لِيُجدِلوكُم وان اطَعتُموهُم انَّكُم لَمُشرِكون؛و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده نخوريد و اين كار گناه است، و شياطين به دوستان خود مطالبي مخفيانه القا مي‌كنند تا با شما به مجادله برخيزند و اگر از آنها اطاعت كنيد شما هم مشرك خواهيد بود!» ۲.۸ - رفتار ناشایستهشدار خدا به مؤمنان، از رفتار ناشايست خود: ۱. «فَان زَلَلتُم مِن بَعدِ ما جاءَتكُمُ البَيّنتُ فَاعلَمُوا انَّ اللَّهَ عَزيزٌ حَكيم؛و اگر بعد از (اين همه) نشانه هاي روشن، كه براي شما آمده است، لغزش كرديد (و گمراه شديد)، بدانيد (از چنگال عدالت خدا، فرار نتوانيد كرد،) كه خداوند، توانا و حكيم است.» ۲. «يايُّهَا الَّذينَ ءامَنوا كونوا قَوَّمينَ بِالقِسطِ شُهَداءَ لِلَّهِ ولَو عَلى انفُسِكُم اوِ الولِدَينِ والاقرَبينَ ان يَكُن غَنِيًّا او فَقِيرًا فَاللَّهُ اولى بِهِما فَلا تَتَّبِعوا الهَوَى ان تَعدِلوا وان تَلووا او تُعرِضوا فَانَّ اللَّهَ كَانَ بِما تَعمَلونَ خَبيرا؛اي كساني كه ايمان آوردهايد كاملا قيام به عدالت كنيد، براي خدا گواهي دهيد اگر چه (اين گواهي) به زيان خود شما يا پدر و مادر يا نزديكان شما بوده باشد، چه اينكه اگر آنها غني يا فقير باشند خداوند سزاوارتر است كه از آنها حمايت كند، بنا بر اين از هوي و هوس پيروي نكنيد كه از حق منحرف خواهيد شد، و اگر حق را تحريف كنيد و يا از اظهار آن اعراض نمائيد خداوند به آنچه انجام مي‌دهيد آگاه است.» ۳. «يَعتَذِرونَ الَيكُم اذا رَجَعتُم الَيهِم قُل لا تَعتَذِروا لَن نُؤمِنَ لَكُم قَد نَبَّانَا اللَّهُ مِن اخبارِكُم وسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُم ورَسولُهُ ثُمَّ تُرَدّونَ الى علِمِ الغَيبِ والشَّهدَةِ فَيُنَبّئُكُم بِما كُنتُم تَعمَلون؛هنگامي كه به سوي آنها (كه از جهاد تخلف كردند) بازگرديد از شما عذر خواهي مي‌كنند، بگو عذرخواهی مكنيد، ما هرگز به شما ايمان نخواهيم آورد چرا كه خدا ما را از اخبارتان آگاه ساخته، و خدا و رسولش اعمال شما را مي‌بينند، سپس به سوي كسي كه آگاه از پنهان و آشكار است باز مي‌گرديد و او شما را به آنچه انجام مي‌داديد آگاه مي‌كند (و جزا ميدهد).» ۴. «قُل لِلمُؤمِنينَ يَغُضّوا مِن ابصرِهِم ويَحفَظوا فُروجَهُم ذلِكَ ازكى لَهُم انَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما يَصنَعون؛به مؤمنان بگو چشمهاي خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گيرند، و فروج خود را حفظ كنند، اين براي آنها پاكيزه تر است، خداوند از آنچه انجام مي‌دهيد آگاه است.» ۵. «هُوَ الَّذى خَلَقَ السَّموتِ والارضَ فى سِتَّةِ ايّامٍ ثُمَّ استَوى عَلَى العَرشِ يَعلَمُ ما يَلِجُ فِى الارضِ وما يَخرُجُ مِنها وما يَنزِلُ مِنَ السَّماءِ وما يَعرُجُ فيها وهُوَ مَعَكُم اينَ ما كُنتُم واللَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصير؛او كسي است كه آسمانها و زمين را در شش روز (شش دوران) آفريد، سپس بر تخت قدرت قرار گرفت (و به تدبیر جهان پرداخت) آنچه را در زمين فرومي رود ميداند و آنچه را از آن خارج مي‌شود، و آنچه از آسمان نازل مي‌گردد و آنچه به آسمان بالا مي‌رود، و او با شماست هر جا كه باشيد و خداوند نسبت به آنچه انجام مي‌دهيد بینا ست.» ۲.۹ - فتنه‌های فراگیرهشدار خدا به مؤمنان، از فتنه‌های فراگير و موجبات عذاب: «واتَّقوا فِتنَةً لا تُصيبَنَّ الَّذينَ ظَلَموا مِنكُم خاصَّةً واعلَموا انَّ اللَّهَ شَديدُ العِقاب؛و از فتنه اي بپرهيزيد كه تنها به ستمكاران شما نمي‌رسد (بلكه همه را فرا خواهد گرفت چرا كه ديگران سکوت اختيار كرده اند) و بدانيد خداوند کیفر شديد دارد.» ۲.۱۰ - تصرفات نامشروعهشدار خدا به مؤمنان، از تصرّفات نامشروع در اموال يكديگر: ۱. «يايُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لا تَأكُلوا امولَكُم بَينَكُم بِالبطِلِ ...• ومَن يَفعَل ذلِكَ عُدونًا وظُلمًا فَسَوفَ نُصليهِ نارًا وكانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسيرا؛ اي كساني كه ايمان آورده ايد! اموال يكديگر را به باطل (و از طرق نامشروع) نخوريد مگر اينكه تجارتي باشد كه با رضايت شما انجام گيرد، و خودکشی نكنيد! خداوند نسبت به شما مهربان است. و هر كس اين عمل را از روي تجاوز و ستم انجام دهد، بزودي او را در آتشي وارد خواهيم ساخت و اين كار براي خدا آسان است.» ۲. «يايُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لا تَدخُلوا بُيوتًا غَيرَ بُيوتِكُم حَتّى تَستَأنِسوا وتُسَلّموا عَلى اهلِها ذلِكُم خَيرٌ لَكُم لَعَلَّكُم تَذَكَّرون• فَان لَم تَجِدوا فيها احَدًا فَلا تَدخُلوها حَتّى يُؤذَنَ لَكُم وان قيلَ لَكُمُ ارجِعوا فَارجِعوا هُوَ ازكى لَكُم واللَّهُ بِما تَعمَلُونَ عَليم• لَيسَ عَلَيكُم جُناحٌ ان تَدخُلوا بُيوتًا غَيرَ مَسكونَةٍ فيها مَتعٌ لَكُم واللَّهُ يَعلَمُ ما تُبدونَ وما تَكتُمون؛اي كساني كه ايمان آورده ايد در خانه‌هائي غير از خانه خود وارد نشويد تا اجازه بگيريد و بر اهل آن خانه سلام كنيد، اين براي شما بهتر است، شايد متذكر شويد. و اگر كسي در آن نيافتيد داخل آن نشويد تا به شما اجازه داده شود، و اگر گفته شود بازگرديد، بازگرديد، كه براي شما پاكيزه تر است و خداوند به آنچه انجام مي‌دهيد آگاه است. گناهي بر شما نيست كه وارد خانه هاي غير مسكوني بشويد كه در آنجا متاعي متعلق به شما وجود دارد، و خدا آنچه را آشكار مي‌كنيد يا پنهان مي‌داريد ميداند.» ۲.۱۱ - قتل عدوانیهشدار خدا به مؤمنان، از هرگونه قتل عدوانى: «يايُّهَا الَّذينَ ءامَنوا ... ولا تَقتُلوا انفُسَكُم ...• ومَن يَفعَل ذلِكَ عُدونًا وظُلمًا فَسَوفَ نُصليهِ نارًا وكانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسيرا؛ اي كساني كه ايمان آورده ايد!... و خودکشی نكنيد! ... و هر كس اين عمل را از روي تجاوز و ستم انجام دهد، بزودي او را در آتشي وارد خواهيم ساخت و اين كار براي خدا آسان است.» ۳ - عناوین مرتبطتهدید جادوگران (قرآن). ۴ - پانویس
۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۳۷۰، برگرفته از مقاله «تهدیدشدگان (مؤمنان)». |